Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2014

Καλάσνικοφ- Ο σχεδιαστής του όπλου των εξεγέρσεων και των επαναστάσεων / Δ. Πατέλης

Δημήτρης Πατέλης
Νέοι σύντροφοι μου ζήτησαν να γράψω κάτι για τον Καλάσνικοφ, που έφυγε πρόσφατα (23.12.13) απ’ τη ζωή. Είχα την τύχη να συναντήσω προσωπικά το θρυλικό μηχανικό-οπλουργό Μιχαήλ Καλάσνικοφ τον Απρίλιο του 1998 στο Ιζέφσκ της Ουντμουρτίας στα Ουράλια. Στα 81 του τότε, εντυπωσίαζε με την απίστευτη ζωτικότητα, το καλοσυνάτο χαμόγελο και το σπινθηροβόλο βλέμμα του. “Να μου μιλάς δυνατά γιε μου” – μου έλεγε, “εγώ μια ζωή πυροβολούσα, δούλευα σε...
πεδία βολής, σκοπευτήρια και εργοστάσια. Βαριακούω…”.

Ο Μιχαήλ Τιμοφέγιεβιτς Καλάσνικοφ, ήταν το δέκατο έβδομο παιδί μιας αγροτικής οικογένειας (οκτώ από τα δεκαοκτώ παιδιά επιβίωσαν). Η βιογραφία του παρέχει μια ξεχωριστή και συνάμα ενδεικτική εικόνα της ιστορίας του σοβιετικού λαού, του θριάμβου και της τραγωδίας της πρώτης χώρας του πρώιμου σοσιαλισμού (βλ. και: Διδάγματα της ιστορίας. Οκτωβριανή επανάσταση: οι αντιφάσεις του πρώιμου σοσιαλισμού και οι προοπτικές της ανθρωπότητας.http://www.ilhs.tuc.gr/gr/digmata_istorias.htm), αλλά και της ανάπτυξης της πολεμικής τεχνολογίας (βλ. και: Ένοπλες δυνάμεις και τεχνική του πολέμου στην ιστορία. Στρατιωτικοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίαςhttp://www.ilhs.tuc.gr/gr/enoples_dinameis_texniki_polemou.htm ). Από μικρός ενδιαφερόταν για τις επιστήμες, την τεχνολογία, την ιστορία και τη λογοτεχνία.

Εργάστηκε ως λογιστής σε αμαξοστάσιο των σοβιετικών σιδηροδρόμων και το 1938 πήγε να υπηρετήσει στον Κόκκινο Στρατό, όπου απέκτησε την ειδικότητα του μηχανικού χειριστή τεθωρακισμένων και υπηρέτησε στο 12ο τμήμα τεθωρακισμένων της Δυτικής Ουκρανίας. Εκεί ξεκίνησε την εφευρετική του δραστηριότητα, με την εκπόνηση ενός αδρανειακού μετρητή βολών του πυροβόλου και μιας συσκευής μέτρησης της διάρκειας ζωής του τεθωρακισμένου, για την οποία εκλήθη να δώσει αναφορά στον ίδιο το διοικητή της στρατιάς του, στρατηγό (μετέπειτα αρχιστράτηγο της αντιφασιστικής νίκης) Γεώργιο Κωνσταντίνοβιτς Ζούκοφ. Άρχισε να συμμετέχει στον πόλεμο από την έναρξή του, τον Αύγουστο του 1941, ως αρχιλοχίας, διοικητής τεθωρακισμένου. Τον Οκτώβριο τραυματίζεται βαριά σε μάχη στο Μπριάνσκ.

Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του συλλαμβάνει τη βασική ιδέα του θρυλικού αυτομάτου. Πριν αναρρώσει πλήρως, κατασκεύασε το πρώτο πειραματικό μοντέλο του πιστολοειδούς υποπολυβόλου του στο Ματάι, το οποίο εξελίσσει στα εργαστήρια του Αεροπορικού Ινστιτούτου της Μόσχας (που είχε μεταφερθεί λόγω πολέμου στην Άλμα-Άτα του Καζαχστάν). Αργότερα, το μοντέλο παρουσιάστηκε στον κορυφαίο επιστήμονα με ειδίκευση στα πυροβόλα της εποχής, διοικητή της Ακαδημίας Ντζερζίνσκι του Μηχανικού του Στρατού Α. Α. Μπλαγκονράβ. Η έκθεση που συντάσσει ο τελευταίος με τους ειδικούς της Ακαδημίας, εντοπίζει κάποιες τεχνικές ανεπάρκειες στην όλη επιτυχή σχεδίαση και κατασκευή, και τελικά απορρίπτει προς το παρόν τη βιομηχανική παραγωγή του για τεχνικοοικονομικούς λόγους (δαπανηρές και χρονοβόρες εργασίες για εξαρτήματα νέου τύπου), γνωμοδοτώντας υπέρ της συνέχειας της παραγωγής των δοκιμασμένων στα πεδία των μαχών αυτομάτων ППШ-41 και ППС. Ωστόσο, δεν φείδεται επαίνων για την αυθεντικότητα του όπλου (μικρό βάρος και μέγεθος, δυνατότητα βολών κατά μόνας, επιτυχής συνδυασμός λειτουργικότητας επιλογέα βολής – ασφαλείας κ.ά.), ενώ συνιστά ανεπιφύλακτα την ανάθεση στο λοχία Καλάσνικοφ περαιτέρω μετεκπαίδευσης και έρευνας. Από το 1942 ο Κλάσνικοφ εργάζεται στο Κεντρικό επιστημονικό ερευνητικό πεδίο δοκιμών πυροβόλων όπλων, όπου το 1944 δημιουργεί πειραματικό υπόδειγμα επαναληπτικού τυφέκιου, που εν πολλοίς λειτούργησε ως πρωτότυπο για τη δημιουργία του αυτομάτου. Από το 1945 εργάζεται για τη σχεδίαση αυτομάτου όπλου για ενδιάμεσα πυρομαχικά (7,62×39, υποδείγματος 1943).

Το Αυτόματο Καλάσνικοφ νίκησε στο διαγωνισμό του 1947 και ενεκρίθη προς μαζική παραγωγή και εξοπλισμό του Σοβιετικού Στρατού. Με εντολή του αρχιστράτηγου πυροβολικού Ν. Ν. Βαρόνοφ, το 1948 ο Καλάσνικοφ μετατίθεται στο εργοστάσιο μηχανοκατασκευών του Ιζέφσκ, ώστε να επιληφθεί ο ίδιος της δημιουργίας των υποδομών της τεχνολογίας και της όλης οργάνωσης της παραγωγής της πρώτης πειραματικής παρτίδας του θρυλικού “ΑΚ”. Το Μάιο του 1949, η εντολή είχε εκτελεστεί: τα πρώτα 1500 αυτόματα μαζικής παραγωγής πέρασαν από ενδελεχείς δοκιμασίες και έγιναν δεκτά ως οπλισμός του Σοβιετικού Στρατού. Ο εφευρέτης τιμάται με το βραβείο Στάλιν πρώτης τάξεως και με το μετάλλιο του Ερυθρού Αστέρα και με πληθώρα άλλων βραβείων και τιμητικών διακρίσεων.
Ο ίδιος δήλωσε σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Metro Москва» το 2009: «Ένας στρατιώτης έκανε ένα όπλο για το στρατιώτη. Ήμουν ο ίδιος κληρωτός και γνωρίζω τις δυσκολίες της στρατιωτικής ζωής στη μάχη… Όσο ήταν σε επεξεργασία η κατασκευή του, επισκεπτόμουν μονάδες του στρατού, είχα συνεργασίες με ειδικούς. Οι ίδιοι οι στρατιώτες μου έλεγαν τι τους βολεύει και τι χρειάζεται παραπάνω δουλειά. Έτσι προέκυψε ένα απλό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό όπλο. Το ΑΚ λειτουργεί σε όλες τις συνθήκες, πυροβολεί απρόσκοπτα ακόμα και αν έχει πέσει στο χώμα, στη λάσπη, είτε μετά από πτώση από ύψος σε σκληρή επιφάνεια. Είναι πολύ απλό, αυτό το αυτόματο. Αλλά θέλω να πω ότι μερικές φορές, το να κάνεις το απλό είναι κατά πολύ πιο δύσκολο από ό,τι το πολύπλοκο».

Στη βάση της κατασκευής αυτού του όπλου, αρχικά από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου μηχανοκατασκευών του Ιζεφσκ και στη συνέχεια -εκατοντάδων άλλων εργοστασίων (κατόπιν αδείας ή πειρατικά), εκπονήθηκαν και βγήκαν δεκάδες εκδοχές, τροποποιήσεις, βελτιώσεις και μετεξελίξεις αυτού του όπλου.
Το 1971 ο Καλάσνικοφ αναγορεύεται Υφηγητής Τεχνικών Επιστημών (μεταδιδακτορικός τίτλος). Γίνεται μέλος 16 Ακαδημιών της Ρωσίας και άλλων χωρών και κάτοχος 35 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Το 1969 προάγεται σε συνταγματάρχη, το 1994 -σε υποστράτηγο και το 1999 σε αντιστράτηγο. Ωστόσο, αυτός ο ακαταπόνητος εφευρέτης που δόξασε τη σοβιετική οπλουργία, μέχρι το τέλος ζει σεμνά και ταπεινά, πιστός στις αρχές του και στο καθήκον.

Ο μηχανικός Μ. Καλάσνικοφ (1949)
Ο Αμερικανός ερευνητής Edward Clinton Ezell (National Firearms Collection curator at theNational Museum of American History ), συγγραφέας του έργου “The AK47 Story: Evolution of the Kalashnikov Weapons ”, αναδεικνύει και ορισμένες πτυχές της συνεισφοράς του Καλάσνικοφ, οι οποίες άπτονται της επιστημολογίας, της λογικής & μεθοδολογίας, και της ψυχολογίας της έρευνας. Σε κοινή συνέντευξη με τον Καλάσνικοφ, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ως ιστορικός των πυροβόλων όπλων, θα πω, χωρίς κολακείες και υπερβολές, ότι ασκήσατε αποφασιστική επίδραση στην ανάπτυξη αυτής της κατηγορίας τεχνικού εξοπλισμού κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αι. Φρονώ ότι κανείς στον κόσμο δε θα διαφωνήσει επ’ αυτού. Αυτό το γεγονός μας υποχρεώνει να προσεγγίσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τη δημιουργική σας δραστηριότητα, η οποία διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στη διαμόρφωση της γνωστής σε εμάς εικόνας του κόσμου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι άκρως επιθυμητή η κατάδειξη τη ιδιοτυπίας της δημιουργικής διαδικασίας, του γίγνεσθαι του κατασκευαστή, των κινήτρων του, των μεθόδων, των όρων εργασίας του, που καθορίζουν την κατεύθυνση της σκέψης και των δυνατοτήτων του. Εκτός του επιστημονικού και ανθρώπινου ενδιαφέροντος, τέτοιου είδους γνώση συνιστά μεγάλη παιδαγωγική και μορφωτική αξία για τη νέα γενιά…» (παρατίθεται στον επίλογο του “Σημειώσεις ενός κατασκευαστή-οπλουργού”, σελ. 290-291).
Εξ’ αφορμής της είδησης του θανάτου του Καλάσνικοφ, ακούστηκαν κάποια τετριμμένα πασιφιστικά σχόλια, διόλου επαινετικά για το μεγάλο οπλουργό, που τον παρουσίαζαν λίγο-πολύ ως αδίστακτο μακελάρη… Όντως, υπάρχουν κάποιοι τεχνικοί, “εκτελεστές της επιστήμης” χωρίς ψυχή και συνείδηση: “οι ηθικοί ενδοιασμοί δεν είναι δική τους υπόθεση. Σε αυτή την κατηγορία ανήκε και ο Βέρνερ φον Μπράουν, ο οποίος ήταν ικανός για κάθε υπηρεσία, είτε προς τον Χίτλερ, είτε προς τον Κένεντυ, αρκεί η πολιτική εξουσία να χρηματοδοτούσε τις εργασίες για τις οποίες ενδιαφερόταν. Στο Πανεμούντε, ο εφευρέτης του Απόλλων δεν έβρισκε τίποτα να πει στους εξόριστους της Ντόρα που δούλευαν με ριγέ φόρμες στα εργοστάσια του V-2. Δεν τον σταμάτησαν ούτε οι απαγχονισμοί στους οποίους παρευρέθηκε διασκεδάζοντας με τους συντρόφους του των Ες-Ες. Από την Ευρώπη μέχρι την Αμερική, η πορεία του ήταν αυτή της αυθεντίας που δεν είχε καμία άλλη πίστη εκτός από την καταξίωση των φιλοδοξιών της. Όπως άλλωστε είπε και ο ίδιος πολλές φορές: “Αυτό που θέλω πραγματικά, είναι ένας πλούσιος θείος”…” (Βλ.: Ζαν-Ζακ Σαλομόν. Επιβιώνοντας της επιστήμης. Μπουκουμάνης 2003).

Ο ίδιος ο Καλάσνικοφ, απέχει μακράν εκείνου του τύπου “απολιτικού” αμοραλιστή τεχνοκράτη, τυφλού υπηρέτη ενός αδηφάγου και αδίστακτου Στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος. Στον επίλογο του βιβλίου του “Σημειώσεις ενός κατασκευαστή-οπλουργού” (Калашников М.Т. Записки конструктора-оружейника. — М.: Воениздат, 1992.militera.lib.ru/memo/russian/kalashnikov_mt/index.html ), αναφέρει: «Συχνά με ρωτούν αν είμαι ικανοποιημένος απ’ τη μοίρα μου. Ναι, είμαι ικανοποιημένος. Με ικανοποιεί που σ’ όλη τη ζωή μου ασχολήθηκα με ένα έργο απαραίτητο για το λαό. Φυσικά, το όπλο δεν είναι τρακτέρ, δεν είναι θεριζοαλωνιστική μηχανή, δεν είναι μηχανή σποράς ούτε αλέτρι. Δεν θα οργώσεις μ’ αυτό τη γη, δεν θα αναθρέψεις σιτάρι. Ωστόσο, χωρίς αυτό δεν θα μπορέσεις να υπερασπιστείς τη γη που σε γέννησε, δεν θα μπορέσεις να προασπίσεις απ’ τον εχθρό την πατρίδα σου, το λαό σου».
Όπως δήλωνε στην εφημερίδα «Правда» (“Πράβντα”): «Είμαι κομμουνιστής από το 1952. Στη χώρα που διοικούσαν οι κομμουνιστές, εγώ -το δέκατο έβδομο παιδί μιας αγροτικής οικογένειας- μπόρεσα να γίνω κατασκευαστής πυροβόλου όπλου, να ανέλθω στην κορυφή της επαγγελματικής δεινότητας. Υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος η γενιά μου νίκησε σε ένα φρικτό πόλεμο, οικοδόμησε μιαν ισχυρή Δύναμη, διάνοιξε για την ανθρωπότητα το δρόμο για το διάστημα, δημιούργησε τα καλύτερα υποδείγματα τεχνικής στον κόσμο. Με αυτή τη μεγάλη Σοβιετική κληρονομιά ζούμε μέχρι σήμερα».

Σε ερώτηση για το αν έχει μετανοιώσει που δεν είχε πλούτη για το έργο του, ο Καλάσνικοφ απαντούσε: «Δεν γίνεται όλα να προσμετρώνται σε χρήμα. Για εμένα το πιο πολύτιμο είναι όταν οι άνθρωποι μου λένε: “το όπλο σας μου έσωσε τη ζωή!”. Τι να τα κάνω τα εκατομμύρια; Και έτσι ζω καλά».
Ο επιστήμονας, ο μηχανικός, κατά τον Καλάσνικοφ, έχει λόγο στο πως, γιατί και προς όφελος τίνος γίνεται χρήση των εφευρέσεών του. Είναι πεποίθησή του, πως για την έρευνα που ο ίδιος υπηρετεί, οι ανάγκες του αντιφασιστικού, αντιιμπεριαλιστικού, απελευθερωτικού και διεθνιστικού αγώνα είναι θεμελιώδη κίνητρα και κριτήρια επιλογών. Θεωρεί αλληλένδετες έννοιες το σοβιετικό πατριωτισμό και τον επαναστατικό διεθνισμό. Σε όλη τη ζωή του, ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, -όπως διαπίστωσα και στη συζήτηση που είχα μαζί του το 1998- δίνει έμφαση στην παιδαγωγική σημασία της πλούσιας ιστορικής εμπειρίας του, στην κοινωνικοπολιτική και ηθική προβληματική, στις προοπτικές του λαού του και της ανθρωπότητας, στα προβλήματα του πολέμου και της ειρήνης, στον αγώνα για τη χειραφέτηση των λαών και την ειρήνη. Με αυτές τις θεματικές συνέγραψε και εξέδωσε έξι βιβλία.

Σε κείμενο του -κάθε άλλο παρά εμφορούμενο από σοσιαλιστικά ιδεώδη γερμανικό περιοδικό «VISIER» (τεύχ. Ιανουαρίου του 1991) αναφέρεται μεταξύ άλλων: « Εκείνο που καθιστά ξεχωριστή τη βιογραφία του Μ. Τ. Καλάσνικοφ είναι το γεγονός ότι ήταν γιος ενός απλού αγρότη και δεν είχε ακαδημαϊκές σπουδές. Η πτήση του μέχρι το αξίωμα του κύριου κατασκευαστή μεταξύ των σοβιετικών μηχανικών-οπλουργών, είναι άλλη μια απόδειξη της υπεροχής του κομμουνιστικού συστήματος, το οποίο παρέχει στον καθ’ ένα μια καλύτερη ευκαιρία στη ζωή, ανεξαρτήτως οικογενειακής προελεύσεως και σπουδών» (ό.π., σελ. 297).

Το ΑΚ-47 ήταν και είναι εν πολλοίς ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής του φορητού οπλισμού στα πεδία των μαχών καθ’ όλη τη διάρκεια της δεύτερης πεντηκονταετίας του 20ου αι. και των αρχών του 21ου, ιδιαίτερα στα στρατόπεδα των ανταρτών, των εξεγερμένων, των επαναστατών, των λαϊκών απελευθερωτικών κινημάτων, του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα κατά της αποικιοκρατίας και της νεοαποικιοκρατίας. Σε κάποιες χώρες της Αφρικής (Μοζαμβίκη, Αιθιοπία, Σομαλία), από το επώνυμο του μηχανικού, έχει προκύψει το εξαιρετικά διαδεδομένο ανδρικό όνομα “Καλάς”, επιφορτισμένο -κατά το θρύλο- με μαγική δύναμη… Το “ΑΚ” εγγράφεται στα εθνόσημα διαφόρων χωρών (Μοζαμβίκης, Ζιμπάμπουε, Ανατολικού Τιμόρ) και στις σημαίες πολλών κινημάτων.

Σε ερώτησή μου για το εάν είναι τραγικό να ενσωματώνεται ανθρώπινη δημιουργική ευρηματικότητα σε ένα φονικό μηχάνημα, ο Καλάσνικοφ μου απάντησε στοχαστικά με εμφανή αγωνία: “Εγώ δεν έφτιαξα όπλο για να σκοτώνονται, αλλά για να απελευθερώνονται οι λαοί”…





Υ.Γ. Λεπτομέρειες της βιογραφίας του θα βρει ο αναγνώστης σε πολλά δημοσιεύματα, όπως Mikhail Kalashnikov (http://en.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Kalashnikov) και το παρακάτω της Γιούλια Πονομαριόβα.


Καλάσνικοφ: Ο σχεδιαστής όπλων που μισούσε τον πόλεμο
24 Δεκεμβρίου 2013


Γιούλια Πονομαριόβα




Την Δευτέρα, σε ηλικία 94 ετών, απεβίωσε ο διάσημος σχεδιαστής του γνωστότερου όπλου στον κόσμο, Μιχαήλ Καλάσνικοφ. Ηταν παιδί αγροτικής οικογένειας, και δίχως να έχει σχετική εκπαίδευση, έγινε αυτοδίδακτος σχεδιαστής όπλων. Ηταν υπέρ της ειρήνης και μισούσε τον πόλεμο.
Το απόγευμα της Δευτέρας 23 Δεκεμβρίου, από την πρωτεύουσα της ρωσικής βιομηχανίας όπλων, την πόλη Ιζέβσκ στα Ουράλια, ήρθε η θλιβερή είδηση: Μετά από μια μακροχρόνια ασθένεια πέθανε ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ, ο σχεδιαστής που δόξασε τον εαυτό του και τη χώρα του με τη δημιουργία ενός αυτόματου τυφεκίου, που οι ειδικοί αποκαλούν ως το καλύτερο πολεμικό όπλο μικρού διαμετρήματος στην ιστορία.
Από τις 17 Νοεμβρίου, ο Καλάσνικοφ νοσηλευόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας σε κλινική του Ιζέβσκ, έχοντας διαγνωστεί για γαστρική αιμορραγία. Τις τελευταίες πέντε εβδομάδες, τα νέα από τα δυτικά Ουράλια ήταν ότι ο «πατέρας» του ΑΚ-47 αισθάνονταν καλύτερα, αλλά τις τελευταίες ημέρες άρχισαν να έρχονται ανησυχητικές ειδήσεις. Στις 23 Δεκεμβρίου, η καρδιά του θρύλου της σοβιετικής εποχής σταμάτησε.
Η ιστορία ενός θρύλου
Ο Καλάσνικοφ προέρχονταν από αγροτική οικογένεια και από παιδί επέδειξε ενδιαφέρον για τα τεχνικά θέματα. Σε ηλικία 18 ετών, ο Καλάσνικοφ κατατάχθηκε στον Κόκκινο Στρατό, όπου αμέσως άρχισε να αναδεικνύει –προς έκπληξη αρκετών– τις ικανότητες του, την εξυπνάδα και την ευστροφία του σε τεχνικά ζητήματα, προτείνοντας μεθόδους για τη βελτίωση του μηχανολογικού σχεδιασμού των πυροβόλων των αρμάτων.
Τον Αύγουστο του 1941, ο Καλάσνικοφ έφυγε για να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή, δύο μήνες αργότερα τραυματίστηκε σοβαρά και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Στη διάρκεια της νοσηλείας του, το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου του, ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς το αφιέρωσε σχεδιάζοντας το μελλοντικό AK-47, το οποίο επρόκειτο να απαθανατίσει το όνομα του Καλάσνικοφ, που θα παραμείνει για πάντα γραμμένο στις δέλτους της στρατιωτικής ιστορίας.
Οι μηχανικές ιδέες, που προτάθηκαν από τον Καλάσνικοφ, δεν πέρασαν απαρατήρητες από τους μεγαλύτερους οπλουργούς της εποχής και ο Καλάσνικοφ, σύντομα πήρε μετάθεση στη γενική Διεύθυνση Πυροβολικού του Κόκκινου Στρατού. Στην υπηρεσία αυτή, ο ίδιος αργότερα, ανέλαβε ως επικεφαλής το σχεδιαστικό γραφείο.

Το όπλο που έγινε “σημαία”
Ο Καλάσνικοφ κατασκεύασε το διάσημο όπλο του το 1947. Από τότε, έχουν κυκλοφορήσει σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του πλανήτη περισσότερα από 70 εκατομμύρια κομμάτια όλων των τροποποιήσεων του εξαιρετικού αυτού αυτόματου τουφεκιού. Σήμερα, το AK χρησιμοποιείται από υπηρεσίες ασφαλείας και στρατούς σε πάνω από 100 χώρες του κόσμου και περιλαμβάνεται στον κατάλογο των σημαντικότερων εφευρέσεων του 20ου αιώνα.
Ο Καλάσνικοφ κέρδισε δεκάδες βραβεία και κυβερνητικούς επαίνους και έγινε πραγματικά ένας θρύλος, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. «Ο Καλάσνικοφ ήταν εθνικός θησαυρός, ένας άνθρωπος που γεννιέται μια φορά στα χίλια χρόνια. Με την ιδιοφυΐα του στην μηχανική, ξεπέρασε σε φήμη και αξία μια πλειάδα εξαιρετικών οπλουργών», δηλώνει ο αρχισυντάκτης του περιοδικού «Νατσιονάλναγια Ομπορόνα» (Εθνική Άμυνα), Ίγκορ Κορότσενκο.
Ο ίδιος ο Κορότσενκο είχε συναντηθεί αρκετές φορές με τον Καλάσνικοφ και έχει να θυμηθεί μόνο καλές αναμνήσεις απ’ αυτόν. «Ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ, παρά την ηλικία του, διατήρησε τη διαύγεια του πνεύματος και του λόγου, αν και τα χρόνια βέβαια είχαν επηρεάσει τη φυσική του κατάσταση», λέει ο Κορότσενκο. «Έζησε θέτοντας πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα του εργοστασίου και είχε μια παγκόσμια αντίληψη των πραγμάτων στη σκέψη του».
Ο ειρηνιστής
Σύμφωνα με τον Κορότσενκο, ο Καλάσνικοφ συμμετείχε ενεργά στην εκστρατεία για την απαγόρευση της ανεξέλεγκτης διάδοσης των φορητών όπλων και την εφαρμογή της πολιτικής προμηθειών αποκλειστικά μέσω κυβερνητικών δομών. «Ο ίδιος πάντα έλεγε, ότι δεν σκοτώνουν τα όπλα, ο άνθρωπος σκοτώνει», λέει ο Κορότσενκο. 


Γράφημα: Μουσείο Καλάσνικοφ

Για τον αμυντικό εμπειρογνώμονα Ντμίτρι Λιτόβκιν, ο Καλάσνικοφ ήταν ένας ζωντανός θρύλος και σύμβολο της Ρωσίας. Με το παράδειγμά του έδειχνε, ότι η Ρωσία είναι σε θέση να παράγει τα καλύτερα όπλα στον κόσμο. Ο Λιτόβκιν, δίνει μεγάλη σημασία στη μοναδικότητα της εφεύρεσης του Καλάσνικοφ, αποτίοντας τον δέοντα φόρο τιμής στο ρόλο του Ρώσου σχεδιαστή στη στρατιωτική ιστορία.
«Ο Καλάσνικοφ δημιούργησε το ιδανικό όπλο. Ένα τέλειο και πολύ αποτελεσματικό μικρό όπλο, που, πρώτα απ’ όλα, είναι απλό στην παραγωγή, κατά δεύτερον, είναι φθηνό στην κατασκευή και τρίτον, δεν απαιτεί για τη χρήση του σοβαρή και χρονοβόρα στρατιωτική εκπαίδευση», λέει ο Λιτόβκιν. «Είναι ένα μαζικό όπλο. Το αυτόματο «Καλάσνικοφ» δεν μπλοκάρει με τίποτα. Μπορείτε να το ρίξετε στο νερό, στη λάσπη, να μην το καθαρίσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό θα εξακολουθεί να πυροβολεί. Ακόμη και οι αμερικανοί στρατιώτες στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, όταν υπάρχει ανάγκη και δοθεί η ευκαιρία, θα χρησιμοποιήσουν πάντα ένα «Καλάσνικοφ», γιατί είναι πραγματικά πιο αποτελεσματικό από το M-16».

Το όπλο των επαναστάσεων
Ο Καλάσνικοφ, σύμφωνα με τον Λιτόβκιν, εργάστηκε για τη δημιουργία όπλων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Πατρίδα του και σχεδίασε το καλύτερο αυτόματο όλων των εποχών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1940, μας θυμίζει ο ίδιος, στην υπηρεσία του σοβιετικού στρατού ήταν ως επί το πλείστον τυφέκια Μόσιν (Mosin), ενώ ο γερμανικός στρατός διέθετε αυτόματα όπλα και η Βέρμαχτ υπερτερούσε σε δύναμη πυρός του Κόκκινου Στρατού. «Προκειμένου να μειωθούν οι απώλειες στη μάχη, ήταν απαραίτητο να βρεθεί κάποιο απόλυτο όπλο. Ο Καλάσνικοφ, σχεδίασε για τον σκοπό αυτό πολλά και διαφορετικά αυτόματα», λέει ο Λιτόβκιν. «Τελικά, σχεδίασε ένα όπλο που θα μπορούσε να κατασκευαστεί γρήγορα, κόστιζε σχετικά φθηνά και έδινε υπεροχή ισχύος πυρός απέναντι στον εχθρό».

Ο Ρουσλάν Πουχόφ, διευθυντής του Κέντρου Ανάλυσης Στρατηγικών και Τεχνολογιών και μέλος του Κοινωνικού Συμβουλίου στο Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, δήλωσε ότι το αυτόματο τυφέκιο «Καλάσνικοφ», έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων που έγιναν στον εικοστό αιώνα στα διάφορα μέρη του κόσμου. «Νομίζω, ότι ένας από τους λόγους που γίνονταν τόσο γρήγορα οι διάφορες επαναστάσεις και αναπτύχθηκαν με επιτυχία τα ανταρτικά κινήματα, είναι επειδή το ΑΚ κατασκευάστηκε από την Σοβιετική Ένωση. Το «Καλάσνικοφ», μπορούσε να δοθεί σε έναν απλό έφηβο κάπου στην Αφρική ή σε έναν αγρότη στο Βιετνάμ και οι οποίοι μπορούσαν να αρχίσουν αμέσως να πολεμούν ενάντια στον καλύτερα εκπαιδευμένο αμερικανό στρατιώτη», λέει ο Πουχόφ. Η έννοια της απλότητας και της φονικής αποτελεσματικότητάς του, είναι μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Είναι με δύο λόγια, αυτά που επέτρεψαν στο να γίνει το ΑΚ-47 κάτι περισσότερο από ένα όπλο. Το «Καλάσνικοφ», έκανε επανάσταση στη στρατιωτική τέχνη».

Ο Ίγκορ Κορότσενκο σημειώνει, ότι ένα τυφέκιο «Καλάσνικοφ» δεν μπλοκάρει. Μπορεί να λειτουργεί σε οποιεσδήποτε συνθήκες, ακόμα και στις πιο ακραίες κλιματολογικές καταστάσεις, στην έρημο ή στις πολικές περιοχές. «Κανένα Δυτικό όπλο δεν μπορεί να καυχηθεί ότι διαθέτει τέτοια χαρακτηριστικά», λέει ο Κορότσενκο. Μέχρι σήμερα, είπε ο ίδιος, το «Καλάσνικοφ», είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα πυρός, στο οποίο μπορεί -μεταξύ άλλων– να τοποθετηθεί συσκευή λέιζερ και διόπτρα νυχτερινής όρασης.

Πειρατικά ΑΚ
Σύμφωνα με τον αμυντικό συντάκτη, η Ρωσία πρέπει να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να προστατεύσει την κληρονομιά του θρυλικού σχεδιαστή. «Δυστυχώς, σε ορισμένες χώρες, στις οποίες η Σοβιετική Ένωση είχε κατά καιρούς πουλήσει την άδεια για την παραγωγή τυφεκίων ΑΚ, έχει αρχίσει η παραγωγή πειρατικών «Καλάσνικοφ» μετά τη λήξη της άδειας», σημειώνει ο Κορότσενκο. «Η Ρωσία πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα αναγκαία νομικά και πολιτικά μέσα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της σε αυτό το θέμα».
Στην ίδια τη Ρωσία, στην παρούσα χρονική στιγμή ολοκληρώνονται οι δοκιμές της τελευταίας έκδοσης του «Καλάσνικοφ», του αυτόματου AK-12. Τα αποτελέσματα των δοκιμών αυτών θα κρίνουν αν θα αποφασιστεί η ένταξή του νέου «Καλάσνικοφ» σε υπηρεσία στο ρωσικό στρατό


Δεν υπάρχουν σχόλια: